Rèn luyện “7 thói quen để thành đạt” dựa vào cuốn sách quản trị nổi tiếng “The Seven Habits of Highly Effective People” của Stephen R. Covey. Trong cuốn sách này, tác giả đã đưa ra một mô thức (paradigm) hoàn chỉnh để mỗi người trong chúng ta có thể áp dụng, luyện tập để rèn giũa bản thân và gặt hái thành công. Sở dĩ tên cuốn sách là "7 thói quen" mà không phải là "7 cách", "7 phương pháp" hay "7 nguyên tắc", là vì một khi đã trở thành thói quen, chúng ta có thể làm điều đó một cách tự nhiên, một cách vô thức. Và khi ấy, nó mang lại một sức mạnh rất lớn.
Khi còn nhỏ, chúng ta là những đứa trẻ phụ thuộc (dependence), phụ thuộc vào người lớn và gia đình. Đến khi lớn hơn, ta cần độc lập (independence), tự chủ, tự quyết định và chịu trách nhiệm cho chính mình. Và khi ta làm việc trong một đội nhóm, một tổ chức, ta cần tương thuộc (interdependece). Lúc này, ta không thể làm một mình, mà cần phối hợp với các thành viên khác để cùng làm việc.
Để vượt khỏi trạng thái phụ thuộc, để đi đến độc lập, mỗi chúng ta cần đạt được thành tích cá nhân (private victory), qua việc làm chủ 3 thói quen:
1. Luôn chủ động (Be proactive):
Trong mỗi hoàn cảnh, dù khó khăn đến đâu, mỗi người chúng ta tuy không thay đổi được hoàn cảnh, nhưng chúng ta hoàn toàn có quyền lựa chọn thái độ, phản ứng của mình với hoàn cảnh ấy.
2. Bắt đầu từ mục tiêu đã định trước (Begin with the end in mind):
Khi làm bất cứ điều gì, ta cần phải biết mục tiêu của mình là gì. Vì khi không biết mục tiêu của mình, thì làm gì cũng vậy. Cũng như cô bé Alice (trong truyện Alice lạc vào xứ sở thần tiên) lạc vào xứ sở thần tiên và hỏi mèo cô nên đi đường nào. Sau khi nghe cô bảo cô cũng không biết đi đâu, thì mèo nói với cô rằng thế thì cô đi đường nào cũng như nhau.
3. Ưu tiên cho điều quan trọng nhất (Put first things first):
Chúng ta có rất nhiều việc cần phải làm, nhưng quan trọng là cần phải xác định những việc quan trọng để làm trước. Hãy tưởng tượng, nhiệm vụ của bạn là sắp xếp các viên đá với nhiều kích thước khác nhau vào một cái xô. Nếu bạn bỏ đá nhỏ vào trước, đá to vào sau. Có thể là sau khi bỏ hết đá nhỏ, thì chẳng còn chỗ để mà bỏ đá to. Còn nếu bạn bỏ đá to vào trước, sau đó mới bỏ đá nhỏ, thì những viên đá nhỏ có thể len vào những khe hở giữa các viên đá to. Lúc này, bạn có thể bỏ hết đá vào xô.
Làm chủ ba thói quen trên, ta đã độc lập, nhưng trong cuộc sống, không chỉ có mình ta. Chúng ta cần phải phối hợp với các thành viên khác trong đội nhóm, tổ chức, trong xã hội. Và khi đó, chúng ta cần phải vượt qua trạng thái độc lập, đi đến trạng thái tương thuộc hay đạt thành tích tập thể (public victory). Ta có thể làm đạt được trạng thái tương thuộc qua việc làm chủ 3 thói quen tiếp theo:
4. Tư duy cùng thắng (Think Win-Win):
Hãy tin rằng luôn có giải pháp cả hai cùng có lợi (win-win). Chỉ có sự hợp tác dựa trên nền tảng cả hai cùng có lợi, mới lâu bền. Vì ta không thể hợp tác để rồi cả hai bên chả có lợi ích gì (lose-lose), hay khi ta thiệt còn đối tác có lợi (lose-win). Còn nếu ta có lợi, đối tác thiệt (win-lose), thì đối tác chả thể nào hợp tác với ta.
5. Lắng nghe và thấu hiểu (Seek first to understand... then to be understood):
Trước hết, cần phải lắng nghe để hiểu rõ đối tác muốn gì. Trước khi được thấu hiểu. Và chỉ khi hai bên hiểu rõ ý của nhau, mới có thể cùng phối hợp và đưa ra những giải pháp tốt hơn.
6. Đồng tâm hiệp lực (Synergize):
Mỗi người có sở trường và sở đoản khác nhau. Do đó khi phối hợp cùng làm việc, nếu chúng ta biết cách đồng tâm hiệp lực thì sức mạnh mang lại là rất lớn 1 + 1 = 3 có thể còn hơn nữa.
Kết hợp cả 6 thói quen này, chúng ta đã có thể có những thành tích cá nhân và thành tích tập thể. Thế nhưng, cái gì cũng vậy, ta cần phải thường xuyên rèn giũa, để các ngày càng phát triển các thói quen tốt này.
7. Rèn giũa bản thân (Sharp the saw):
Câu chuyện minh họa cho thói quen thứ 7: có một người đàn ông hì hục cưa một thân cây. Ông làm rất chăm chỉ và cần mẫn, không nghỉ phút nào. Một người đi ngang qua và hỏi "Sao ông không dừng lại nghỉ một tí, và mài lại lưỡi cưa". Người đàn ông trả lời, ông đang bận cưa, thời gian đâu mà đi mài lại lưỡi cưa. Trong hình vẽ trên, thói quen thứ 7 bao trùm tất cả thói quen còn lại, với ngụ ý, ta cần phải không ngừng rèn luyện các thói quen để ngày càng phát triển.
Trường THCS & THPT Quốc tế Thăng Long đang cùng Bill Gates Schools đưa vào ứng dụng và rèn giũa thành công với tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về 7 thói quen để thành đạt này, để hình thành vững chắc đạo đức nhân cách và đạo đức tính cách từng cá nhân, góp phần hoàn thiện bản thân và xây dựng công đồng ngày càng phát triển.
