Trung thu, là giữa mùa thu. Tết Trung thu như tên gọi là ngày giữa mùa thu, tức là vào rằm (ngày 15) tháng Tám âm lịch. Tết Trung thu tại Việt Nam không biết có tự bao giờ, không có sử liệu nào nói rõ về gốc tích của ngày lễ rằm tháng 8.
Nguồn gốc Tết Trung thu: Cho tới ngày nay, dân gian vẫn lưu truyền nhiều sự tích ý nghĩa liên quan tới ngày lễ đặc biệt này, sau đây là một số sự tích được nhiều người biết đến.
1.Theo tích xưa, Tết Trung thu bắt đầu từ đời nhà Ðường, thời vua Duệ Tôn, niên hiệu Văn Minh. Năm ấy vào đêm khuya rằm tháng tám, gió mát, trăng tròn thật đẹp, trong khi ngự chơi ngoài thành, nhà vua gặp một vị tiên giáng thế trong lốt một ông lão đầu bạc phơ như tuyết. Vị tiên hóa phép tạo một chiếc cầu vồng, một đầu giáp cung trăng, một đầu chám mặt đất, và nhà vua trèo lên cầu vồng đi đến cung trăng và dạo chơi nơi cung Quảng. Trở về trần thế, vua luyến tiếc cảnh cung trăng đầy thơ mộng, nhà vua đặt ra tết Trung thu.
2.Sự tích Hậu Nghệ - Hằng Nga: Hằng Nga và chồng mình là Hậu Nghệ đã từng là những vị thần bất tử sống trên thượng giới. Một ngày kia, mười con trai của Ngọc Hoàng biến thành mười mặt trời làm cho mặt đất trở nên nóng bỏng và khô cằn. Trước tình hình đó, Hậu Nghệ, với tài bắn tên của mình đã bắn rơi 9 mặt trời là hóa thân của 9 người con của Ngọc Hoàng. Ngọc Hoàng không chấp nhận và rất phật ý. Ông ta đã trừng phạt Hậu Nghệ và Hằng Nga bằng cách bắt họ phải sống cuộc đời con người ở trần thế. Cảm nhận thấy là Hằng Nga rất đau khổ vì bị mất khả năng bất tử, Hậu Nghệ quyết định lên đường tìm thuốc trường sinh để hai người có thể trở lại cuộc sống bất tử. Vào cuối cuộc hành trình, Hậu Nghệ gặp được Tây Vương mẫu. Bà đồng ý cho Hậu Nghệ 1 viên, nhưng dặn rằng mỗi người chỉ cần nửa viên để trở thành bất tử. Hậu Nghệ mang thuốc về nhà và cất nó trong mọt cái hộp. Hậu Nghệ dặn Hằng Nga không được mở hộp và rời khỏi nhà một khoảng thời gian. Hằng Nga tò mò nên nàng đã mở chiếc hộp ra, nhìn thấy ngay viên thuốc. Sợ rằn Hậu Nghệ có thể nhìn thấy mình đang lục lọi chiếc hộp nên vô tình Hằng Nga đã nuốt chửng viên thuốc. Do thuốc quá mạnh ngay lập tức, Hằng Nga bay nên trời. Hằng Nga cứ bay lên mãi cho đến khi nàng hạ xuống Mặt trăng.
3.Ở Việt Nam chúng ta thì sự tích nổi tiếng nhất là sự tích về chú cuội: Chú Cuội vì tiếc cây thuốc quý mà bám vào cây bay lên tận cung trăng. Và từ đó vào những ngày trăng sáng ta thường thấy hình ảnh chú Cuội đang ngồi bên gốc đa già thảnh thơi, vô tư lự.
Thằng Cuội ngồi gốc cây đa,
Để trâu ăn lúa, gọi cha ời ời.
Mẹ còn cưỡi ngựa đi mời quan viên.
Ông thời cầm tiền đi chuộc lá đa
Ngoài các phiên bản trên còn nhiều phiên bản về các sự tích liên quan đến ngày Tết Trung thu nhưng tóm lại đều có sự xuất hiện của chú Cuội và chị Hằng trên cung Trăng. Cũng vì thế chú Cuội và chị Hằng là những biểu tượng của Trung thu tại Việt Nam ta.
Ý nghĩa ngày Tết Trung thu
Trải qua hàng ngàn năm, con người luôn cho rằng có mối liên hện giữa cuộc đời và vầng trăng. Trăng tròn và trăng khuyết, niềm vui nỗi buồn, sự đoàn tụ, sum họp hay chia tay. Cũng từ đó trăng tròn là biểu tượng của sum họp và Tết trung thu cũng được gọi là Tết đoàn viên.
Trong ngày vui này, theo phong tục người Việt, tất cả các thành viên trong gia đình đều mong muốn quây quần bên nhau cùng làm cỗ cúng gia tiên.
Khi đêm xuống, mặt đất ngập tràn ánh trăng vàng, xóm làng cùng nhau tụ họp uống nước chè xanh, ăn bánh, ngắm trăng và bày hoa quả, bánh kẹo cho trẻ em vui chơi, rước đèn, múa Lân, trông trăng, phá cỗ...
Ngoài ý nghĩa vui chơi cho trẻ em và người lớn, Tết Trung thu còn là dịp để người ta ngắm trăng tiên đoán mùa màng và vận mệnh quốc gia. Nếu trăng thu màu vàng thì năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ, nếu trăng thu màu xanh hay lục thì năm đó sẽ có thiên tai, và nếu trăng thu màu cam trong sáng thì đất nước sẽ thịnh trị.
Ngày Tết Trung thu đã đến rất gần rồi, hãy cùng vui với niềm vui trẻ thơ, hãy cùng chờ đón những chương trình vui trung thu thú vị và đặc sắc mà Hệ thống Giáo dục Bill Gates dành cho các em học sinh thân yêu các bạn nhé!
Thầy giáo Lê Văn Đức - GV chủ nhiệm lớp 10A1 - trường THCS & THPT Quốc tế Thăng Long sưu tầm và biên soạn
